İhracat Birim Değerinde Düşüş Yaşandı
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, kilogram başına ihracat birim değeri 2024’te önemli bir düşüş gösterdi. 2023’te 1,48 dolar olan bu değer, 2024’te 1,42 dolara geriledi. Düşüş, özellikle savunma sanayii, otomotiv, tekstil ve çelik sektörlerinde belirgin şekilde hissedildi. Buna karşılık, hazır giyim, makine ve elektronik sektörlerinde ise birim fiyatlarda artış kaydedildi.
İhracat Değerinde Sektörel Farklılıklar
2024 yılı boyunca Türkiye’nin ihracat birim değerleri farklı sektörlerde şu şekilde değişim gösterdi:
- Savunma sanayii: 2023’te kilogram başına 62,61 dolar olan birim değer, 57,84 dolara düştü.
- Otomotiv: Genel otomotivde 6,34 dolardan 6,32 dolara gerilerken, yan sanayide artış gözlemlendi.
- Tekstil: İplik ve kumaş grubunda birim fiyatlarda 10 sent ile 1 dolar arasında düşüş yaşandı.
- Demir-çelik: Çelik ürünlerinde birim fiyatlar 0,89 dolardan 0,76 dolara gerileme gösterdi.
- Hazır giyim: Dış giyimde birim fiyat, 20,56 dolardan 20,87 dolara yükseldi.
- Makine: Tüm alt gruplarda artış; özellikle tarım makineleri ve genel makine aksamlarında birim değerler yükseldi.
- Elektronik: Elektronik cihazlarda birim fiyat 11,23 dolardan 11,38 dolara çıktı.
Savunma Sanayiindeki İhracat Artışı
Savunma sanayiinin ihracatı 2024’te 7,26 milyar dolara ulaşarak geçen yılın genel toplamını geride bıraktı. Ancak birim fiyat düşüşleri bu sektörde de dikkat çekti. Alt gruplardaki teslimatlar ve büyük platformlar, birim fiyatları aşağı çekti. Buna rağmen, savunma sanayiinin toplam ihracat içindeki payı 2024’te yüzde 3,21’e yükseldi. 2023 yılında bu oran yüzde 2,67 olarak kaydedilmişti.
Küresel Faktörlerin Etkisi
Küresel piyasalardaki enflasyon baskısı ve lojistik, hammadde fiyatlarındaki dalgalanma, enerji maliyetleri, ihracat fiyatlarını etkileyen başlıca faktörler arasında yer aldı. Türkiye’nin ihracat birim fiyatlarının artış trendinden yeterince yararlanamaması, bu sürecin daha detaylı analiz edilmesini gerekli kılıyor.
