TikTok’ta Canlı Yayınlarda Dilencilik İddiaları Gündemde
Yüzde 70’e Varan Komisyon Oranı Tartışma Yarattı
Çin menşeli sosyal medya uygulaması TikTok, canlı yayın içerikleri üzerinden gerçekleşen dilencilik eylemleri nedeniyle eleştiri oklarının hedefinde. İngiltere’de yayımlanan Observer gazetesinin özel araştırmasına göre, Endonezya, Pakistan, Afganistan, Suriye, Mısır ve Kenya gibi ülkelerden yapılan yayınlarda çocuklar ve aileler izleyicilerden yardım talep ediyor. Videolarda, izleyenlerin gönderdiği sanal hediyelerin paraya çevrilmesiyle birlikte TikTok’un yaklaşık yüzde 70 oranında bir komisyon aldığı belirtiliyor.
Çocuklar Üzerinden Sömürü Endişesi
Yayınların çoğunda çocuklar ana odak noktası olarak öne çıkıyor. Göz yaşartan ifadelerle “Bizi destekleyin, çok fakiriz” şeklinde yardım isteyen çocuklar, canlı yayında sanal hediyeler karşılığında izleyicilere hitap ediyor. Videolarda ev ortamında bulunan aileler, kim tarafından yönetildiği belirsiz hesaplar üzerinden izleyiciyle buluşuyor.
BM: “İnsanların Acılarından Kâr Ediliyor”
Birleşmiş Milletler Aşırı Yoksulluk ve İnsan Hakları Özel Raportörü Olivier de Schutter, TikTok’u “insan sefaletini monetize” etmekle suçladı. Raportör, platformun sömürücü yayınları önlemek adına politikalarını güçlendirmeye ve uygulamaya çağrıldığını belirtti.
TikTok: Yetişkin Olma ve Takipçi Şartı Var
- Canlı yayın açmak için en az 1000 takipçi gerekiyor.
- Kullanıcının 18 yaşından büyük olması şart koşuluyor.
- Para kazanmak isteyenlerden kimlik doğrulama talep ediliyor.
Ancak kurallar çocukların yayınlarda görünmesini engellemekte yetersiz kalabiliyor çünkü yayınlarda yetişkinlerin eşlik etmesi bir arka kapı yaratıyor.
Komisyon Oranları ve Geçmiş İddialar
Observer’ın iddiasına göre TikTok, kullanıcıdan gelen sanal hediyeler üzerinden yüksek oranda (yaklaşık yüzde 70) kesinti yapıyor. Uygulamanın resmi açıklamalarında bu oran değişiklik gösteriyor. Kullanıcılara, canlı yayınlarının süresi ve popülerliği doğrultusunda ‘elmas’ adı verilen puanlar dağıtılıyor, bu da gelirlerini oluşturuyor.
TikTok, daha önce de sömürü içerikli yayınlar sebebiyle pek çok kez tepkilerle karşılaşmıştı. 2022 yılında BBC, mülteci kamplarındaki Suriyeli ailelerin TikTok’ta dilendiğini ortaya koymuş; 2023’te ise Al Jazeera Endonezya’daki yetimhanelerde çocukların uykuda olduğu yayınlarla bağış toplandığını iddia etmişti.
