Altın Kaynaklı Servet Artışı Konut ve Otomobil Talebini Yükseltti
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayımlanan yeni bir analiz, Eylül 2023 sonrasında altın fiyatlarında yaşanan keskin yükselişin, konut ve otomobil piyasalarının üzerinde önemli etkiler yarattığını ortaya koyuyor.
Altın Fiyatlarındaki Artış Etkili Oldu
TCMB’nin ‘Merkezin Güncesi’ blogunda yayınlanan yazıda, TCMB Müdürü Mehmet Selman Çolak ve Uzman Mehmet Emre Şamcı’nın kaleme aldığı analiz kapsamında, altın fiyatlarındaki artışın servet üzerindeki etkisi ve bu etkinin dayanıklı tüketim mallarına olan talebi nasıl şekillendirdiği tartışıldı.
Küresel jeopolitik riskler ve merkez bankalarının yoğun altın alımları nedeniyle, Eylül 2023 – Nisan 2025 döneminde altının uluslararası piyasalarda %77 oranında değer kazandığı vurgulandı.
Altın Mevduatı ile Piyasa İlişkisi
- Altın fiyatlarındaki artışla birlikte, özellikle altına yatırım yapmış bireylerin servet düzeylerinde gözle görülür bir artış yaşandı.
- İller bazında yapılan analizde, altın mevduat oranı yüksek olan şehirlerde konut birim fiyatlarının artış gösterdiği gözlemlendi.
- Veriler, özellikle 2023 yılının son çeyreğinden itibaren konut fiyatlarında ortalama %11 oranında ek bir artış yaşandığını gösteriyor.
- Bu pozitif ilişki altın yoluyla gelen servetin doğrudan konut fiyatları üzerinde yukarı yönlü bir baskı oluşturduğunu işaret ediyor.
Arz Esnekliği Farklılık Yaratıyor
Konut satış adetlerinde belirgin bir değişiklik gözlemlenmese de ipoteksiz satış oranlarının, altın mevduatı yüksek olan bölgelerde yükseldiği bildiriliyor. Bu bulgu, vatandaşların altın kazançlarını krediye ihtiyaç duymadan doğrudan konut alımına aktardığını gösteriyor.
Otomobil piyasasında ise durum biraz daha farklı. Otomobil arzının daha esnek olması nedeniyle, talepteki artış satış sayısına da yansımış durumda. Altın mevduat oranı yüksek olan illerde otomobil satışlarında belirgin bir artış görülüyor.
Sonuç ve Değerlendirme
TCMB tarafından yapılan analiz, altın fiyatlarındaki yükselişin bireylerin servetini artırarak dayanıklı mal piyasalarındaki talebi nasıl tetiklediğini gözler önüne seriyor. Bu durum, özellikle arzın sınırlı olduğu konut piyasasında fiyat artışı şeklinde kendini gösterirken, daha esnek otomobil piyasasında satışların artmasıyla sonuçlanıyor.
