Dünya Genelinde Yeni Kömür Kapasitesi Tarihi Düşüşte
2024’te Yeni Kömür Santralleri 20 Yılın En Düşük Seviyesini Gördü
Global Energy Monitor tarafından yayımlanan 10. Küresel Kömürlü Santral Takipçisi Raporu, dünya genelindeki kömürlü termik santral eğilimlerini ortaya koydu. Rapor, 2024 yılında sadece 44 gigavat yeni kömür kapasitesinin devreye alındığını ve bunun son 20 yılın en düşük düzeyi olduğunu gösterdi.
Bu gelişme, kömür kullanımının küresel çapta azalmakta olduğunun önemli bir göstergesi olarak değerlendiriliyor. Aynı dönemde 25,2 gigavat kapasiteli santraller kapatıldı ve toplam kömür kapasitesinde artış yüzde 1’in altında kaldı.
Avrupa ve ABD’de Kömürden Çıkış Hızlanıyor
- AB’de kömürden çıkış 2024’te önemli ölçüde hızlandı. 2023’te 2,7 gigavat kömür santrali kapatılırken bu sayı 2024’te 11 gigavata ulaştı.
- Almanya, 6,7 gigavatla en fazla santral kapatan ülke oldu.
- Birleşik Krallık, son kömür santralini kapatarak kömürden tamamen çıktı.
- ABD’de kapatılan kömür santrali kapasitesi 4,7 gigavat ile 2015’ten bu yana en düşük seviyede kaldı.
Çin ve Hindistan Kömüre Yatırım Yapmaya Devam Ediyor
Çin, 2024 yılında rekor düzeyde yeni kömür santrali inşaatına başladı. Bu durum, kömür tüketimini azaltma yönündeki taahhütlerine zarar verebilir. Hindistan da benzer şekilde çok sayıda yeni kömür santrali önerdi ancak bu planların ne zaman uygulanacağına dair netlik kazandırmadı.
Güneydoğu Asya ve Latin Amerika’da Kömüre Mesafe
Güneydoğu Asya’da Endonezya, yeni kömür santrali öneren tek ülke konumundayken, Filipinler ve Vietnam gibi ülkeler kömürden çıkış veya dönüşüm planlarını artırdı. Latin Amerika’da ise Panama, 2026’ya kadar tamamen kömürden çıkmayı taahhüt etti.
OECD Ülkelerinde Yeni Kömür Planları Neredeyse Sona Erdi
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) üyelerinde 2015 yılında 142 adet yeni kömür santrali projesi varken bu sayı 2024’te yalnızca 5 oldu.
Türkiye Kömür Projelerini Azaltıyor
Türkiye, 2010’dan bu yana toplamda 92 gigavatlık kömür santrali projesini iptal ederek bu alanda önemli bir dönüşüm sinyali verdi. Şu anda sadece Kahramanmaraş Afşin-Elbistan A Termik Santrali’ne eklenecek 688 megavat kapasiteli iki yeni ünite önerisi bulunuyor.
Global Energy Monitor Proje Yöneticisi Christine Shearer, “Küresel enerji dönüşümünün hızlanması, kömürün uzun vadeli geleceğini gölgeliyor,” diyerek daha fazla eylem çağrısında bulundu.
Sonuç
Kömüre olan küresel bağımlılık hızla azalırken, bazı ülkelerin bu dönüşüme ayak uydurmakta zorlandığı görülüyor. Özellikle Çin ve Hindistan’daki gelişmeler, enerji dönüşüm hedefleri açısından belirleyici olacak.
