Avrupa Birliği tarafından geliştirilen Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Yönergesi (CSRD), şirketlerin sadece finansal performanslarını değil, çevresel ve sosyal etkilerini de şeffaf biçimde raporlamalarını zorunlu hale getiren yeni bir regülasyondur. Bu içerikte CSRD’nin ne olduğunu, neden önemli olduğunu ve şirketler için ne gibi sorumluluklar getirdiğini detaylıca ele alıyoruz.
CSRD Nedir? Temel Tanım ve Kapsam
CSRD, 2022 yılında Avrupa Parlamentosu tarafından kabul edilen bir direktiftir. Amacı, şirketlerin sadece kâr-zarar tablolarıyla değil, çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) performanslarıyla da değerlendirilmesini sağlamaktır. CSRD, önceki düzenleme olan NFRD’nin (Non-Financial Reporting Directive) yerini alarak kapsamı genişletmiş ve daha fazla şirketi yükümlülük altına sokmuştur.
Bu yönerge, Avrupa Birliği üyesi ülkelerde faaliyet gösteren büyük ölçekli firmaların yanı sıra, bu firmalarla iş yapan ya da tedarik zincirinde yer alan birçok uluslararası şirketi de kapsar. Dolayısıyla Türkiye’deki ihracatçı veya Avrupa ile çalışan birçok firma için CSRD, dolaylı yükümlülük anlamına gelir.
CSRD Neden Önemli?
Geleneksel raporlama sistemleri yalnızca finansal sonuçlara odaklanırken, CSRD çok daha geniş bir etki alanını dikkate alır. Şirketler artık karbon salınımı, çalışan hakları, tedarik zinciri sorumluluğu, yönetişim yapısı gibi sürdürülebilirlik kriterlerini de raporlamak zorundadır.
Bu durum yalnızca mevzuata uyumu değil, aynı zamanda şirketlerin marka değeri, yatırımcı güveni ve kurumsal itibarı açısından da büyük önem taşır. Avrupa’daki birçok banka ve yatırım fonu, finansman sağlarken CSRD uyumunu bir ön koşul haline getirmeye başlamıştır.
Kimler CSRD’ye Tabi? Hangi Şirketler Etkilenecek?
CSRD’nin kapsamı oldukça geniştir. 2025’ten itibaren aşağıdaki kriterlere uyan şirketlerin CSRD’ye uygun raporlama yapması zorunludur:
- 250’den fazla çalışanı olan şirketler,
- 40 milyon Euro ciroyu aşanlar,
- 20 milyon Euro üzerinde bilanço büyüklüğü olan firmalar,
- AB’de faaliyet gösteren tüm büyük ölçekli şirketler ve bunların iştirakleri,
- AB dışında faaliyet gösteren ancak AB içinde gelir elde eden çok uluslu şirketler.
Türkiye’de özellikle AB’ye ihracat yapan büyük ölçekli şirketlerin, bu düzenlemeye uyum sağlaması kritik hale gelmiştir.
CSRD Uyum Süreci: Şirketler Ne Yapmalı?
CSRD’ye uyumlu hale gelmek için şirketlerin yapması gerekenler özetle şunlardır:
- Durum analizi: Mevcut sürdürülebilirlik uygulamalarını gözden geçirmek,
- Veri toplama sistemleri kurmak: ESG verilerinin izlenebilirliğini sağlamak,
- Raporlama araçları ve yazılımlarını kullanmak: CSRD’ye uygun formatta rapor hazırlamak,
- Eğitim ve farkındalık çalışmaları: Tüm paydaşların sürece dahil edilmesi.
Ayrıca CSRD, raporların bağımsız denetçiler tarafından doğrulanmasını da şart koşar. Bu da şirketlerin yalnızca raporlama değil, aynı zamanda denetlenebilir veri sistemleri kurmasını da zorunlu kılar.
Sürdürülebilirlik Artık Lüks Değil, Zorunluluk
CSRD, kurumsal dünyada şeffaflık, hesap verebilirlik ve sürdürülebilirlik adına atılmış önemli bir adımdır. İş dünyasında artık sadece kâr eden değil, aynı zamanda dünyaya ve topluma karşı sorumlu olan şirketler kazanıyor. Bu yüzden CSRD uyumu, yalnızca yasal zorunluluk olarak değil, rekabet avantajı olarak da görülmelidir.
