Hanehalkı Enflasyon Beklentisi Arzı ve Talebi Etkiliyor
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) “Merkezin Güncesi” adlı blogunda yayımlanan analize göre hanehalkı enflasyon beklentilerindeki iyileşme, dezenflasyon sürecine hem talep hem de arz yönlü olumlu katkı sağlıyor. Blog yazısında, enflasyon beklentilerinin hizmet sektörüyle nasıl bağlantılı olduğuna dair kapsamlı bir inceleme yer aldı.
Hanehalkı Beklentilerindeki İyileşme ve Hizmet Fiyatları
Hanehalkı enflasyon beklentilerindeki toparlanma piyasadaki diğer katılımcılardan daha yavaş gerçekleşse de, hizmet fiyatlarındaki katılık, enflasyonun düşüş hızını etkileyen kritik bir faktör olarak öne çıkıyor. Özellikle gıda ve akaryakıt sektöründeki fiyat değişimlerinin, hanehalkının enflasyon beklentileri üzerinde belirgin bir etkisi olduğu vurgulanıyor.
Arz Yönlü Etkilerin Önemi
Blog yazısında hanehalkının sunduğu hizmetlerin doğrudan etkileri de ele alındı. Ev içi hizmetler ya da esnaf olarak sağlanan hizmetler gibi hanehalkına dayalı hizmetlerin fiyat artışlarının, genel enflasyon ve hizmet enflasyonu üzerinde pozitif bir etkisi olduğu tespit edildi. Elde edilen verilere göre, hanehalkı tarafından sunulan bu hizmetlerin fiyat endeksi, 2020 Ocak-2024 Kasım döneminde genel TÜFE’ye göre %21, hizmet endeksine göre ise %11 daha fazla artış gösterdi.
Ekonometrik Bulgular ve Kazanımlar
Ekonometrik analizler, hanehalkının enflasyon beklentilerinin sunduğu hizmetlerin fiyat artışlarını etkilediğini ortaya koydu. Piyasa enflasyon beklentisi ile hanehalkı arasında %10’luk bir fark olması durumunda, sonraki ay sunulan hizmetlerde 42 baz puanlık bir fiyat artışı gözlemleniyor. Ücret artışı olmadığı dönemlerde bu fark, hizmet fiyatlarında 24 baz puanlık bir artış anlamına geliyor.
Sonuçlar, ücret artışı dışındaki dönemlerde bile yüksek hanehalkı enflasyon beklentilerinin hizmet fiyatlarının düşüş hızını etkilediğini ve fiyat katılığında belirleyici bir faktör olduğunu gösteriyor. Yazıda, iyileşen beklentilerin arz yönünden dezenflasyon sürecine destek sağladığına dair bulgulardan söz ediliyor.
