Suriye’nin Ekonomik Kayıpları ve Yeniden İnşa Süreci
Dünya Bankası tarafından yapılan son araştırmalara göre, 13 yıldır devam eden iç savaş nedeniyle Suriye’nin ekonomik ve altyapı kayıpları, 2022 yılının sonu itibarıyla düşük tahminle 8,7 trilyon dolar, yüksek tahminle 11,4 trilyon dolara ulaştı.
İç Savaşın Yıkıcı Etkileri
Baas Partisi’nin yaklaşık 61 yıllık iktidarını sonlandıran savaşın ardından, Suriye’de farklı grupların kontrolündeki fiili bölünmüşlük hâkim durumda. Merkezi yönetimin nasıl şekilleneceği ve barış sürecinin nasıl yönetileceği hâlâ belirsizliğini koruyor. Dünya Bankası ve Avrupa Birliği’nin ortak raporuna göre:
- 350 bini aşkın kişi hayatını kaybetti.
- 13,4 milyon kişi insani yaşam koşullarından yoksun hale geldi.
- 5,9 milyon kişi ülkeyi terk ederken, 6,7 milyon kişi ülke içinde yerinden edildi.
Çalışmada, savaşın ekonomik etkilerinin yanı sıra, altyapı kayıplarının yeniden inşası için gereken maliyet tahminleri de ortaya konuldu.
GSYH ve Altyapı Kayıplarının Boyutu
Rapora göre Suriye, 2010-2022 yılları arasında GSYH’sinin %50’sini kaybetti. Ülkedeki ticari faaliyetler neredeyse durma noktasına gelirken, iş gücünün büyük kısmı yurt dışına göç etti. Gelirlerin %12’sinin yurtdışındaki çalışanlardan gelen paralardan oluştuğu belirtiliyor.
Yeniden İnşa İçin Altyapı Maliyetleri
- İyimser tahminle altyapının yenilenmesi için 1,2 trilyon dolar gerekiyor.
- Kapsamlı bir yeniden yapılandırmada bu rakam 1,75 trilyon doları buluyor.
- Yollardan okullara, şehirleşmeden insani ihtiyaçlara kadar birçok konuda kaynak gerekiyor.
Türkiye’nin Rolü ve Bölgesel Katılım
Türkiye, Suriye’nin toprak bütünlüğünün korunmasını savunmaya devam ederken, süreçte ekonomik ve siyasi destek sağlamayı hedefliyor. Türkiye’de geçici koruma altında bulunan 3 milyondan fazla Suriyelinin dönüş senaryoları ve bu dönüşün etkileri üzerinde tartışmalar sürüyor.
Donör Toplantısı Planları
Uzmanlar, uluslararası bir toplantıyla ülkenin yeniden yapılanmasına destek sağlanabileceğini belirtiyor. Türkiye’nin bölgedeki etkili ekonomilerden biri olarak, bu sürece aktif katılım göstermesi bekleniyor.
İTO Başkanı Avdagiç’ten Açıklama
İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekib Avdagiç, Suriye’de yaşanan acıların sona ermesi temennisinde bulunarak, Türkiye’nin Suriye’yi hem iyi hem kötü günde desteklemeye devam edeceğini vurguladı. Avdagiç, Türkiye’nin politikalarının doğruluğunun bir kez daha görüldüğünü
belirtti ve barışın bölgeye hâkim olması gerektiğini sözlerine ekledi.
