İlaç Fiyatlandırma Sorunu: Arz Krizi Kapıda
İlaç Endüstrisi İşverenler Sendikası (İEİS) Genel Sekreteri Savaş Malkoç, ilaç sektöründe yaşanan maliyet artışları, döviz kuru uygulamaları ve mevcut fiyat politikalarının sektörü ciddi anlamda zorladığını belirtti. Mevcut durum devam ederse, önümüzdeki dönemde ilaç arzında önemli sıkıntılar yaşanabileceği uyarısında bulundu.
İlaç Arzında Sorunlar Büyüyor
İEİS’ten yapılan açıklamaya göre, ilaç fiyatlandırma sistemindeki sorunlar üretimi ve arz güvenliğini tehlikeye sokuyor. Malkoç, sektör temsilcilerinin görüşleri dikkate alınarak fiyatlandırma düzenlemelerinin güncellenmesi gerektiğini ifade etti. Üretim maliyetlerindeki artış, sabit kur uygulaması ve diğer ekonomik faktörler nedeniyle sektör giderek daralıyor.
Sektörde Üretim Geriliyor
- 2024 yılı Aralık ayında ilaç sanayi üretiminde %19.6 azalma kaydedildi.
- Yıllık bazdaki daralma oranı %7,3 seviyesine ulaştı.
- İşgücü maliyetleri 2024’te %50 artarken, döviz kurundaki güncelleme sadece %23,5 ile sınırlı kaldı.
Malkoç, sektördeki maliyet baskısının Ar-Ge yatırımlarını da olumsuz etkilediğini vurguladı. İlaç firmalarının yeni yatırımlara yöneliminin azalması, uzun vadede ilaç tedariğinde daha büyük problemlere yol açabilir.
Türkiye’de İlaç Fiyatlandırma Sistemi
Türkiye’de ilaç fiyatları, 2004 yılından bu yana uygulanan “referans fiyat” sistemi ile belirleniyor. Bu sistem kapsamında, belirli Avrupa ülkelerindeki ilaç fiyatları baz alınarak Türkiye’deki ilaçlar için en düşük fiyat uygulanıyor.
Referans sisteminin temel noktaları şunlardır:
- Referans ülkeler Fransa, İtalya, İspanya, Portekiz ve Yunanistan’dır.
- İthal edilen ilaçlar için satışı yapılan ülkedeki en düşük fiyat baz alınmaktadır.
- Eşdeğer ilaçlarda referans fiyatın %60’ı esas alınmaktadır.
Son yapılan güncellemeyle birlikte, ilaç fiyatlandırılmasında kullanılan Euro kuru Ekim 2023’te %23,5 artırılarak 21,67 TL seviyesine çekildi. Ancak sektör temsilcileri, döviz kurundaki hızlı yükselişin bu artışı yetersiz hale getirdiğini ve yeni bir düzenlemeye ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor.
