Emekliler Geçim Sıkıntısını En Ağır Şekilde Hissediyor
2025 yılının ilk yarısında memur emeklilerine yüzde 11,54, SSK ve BAĞ-KUR emeklilerine ise yüzde 15,75 oranında zam yapıldı. En düşük emekli maaşı da 14 bin 469 liraya çıkarıldı. Ancak birçok emekli için bu artış yetersiz bulunuyor.
Emekliler İçin Enflasyon Büyük Sorun Olmaya Devam Ediyor
Türkiye’deki uzun vadeli yüksek enflasyon, özellikle emekli ve düşük gelirli kesimler üzerinde büyük etkiler yaratıyor. İzmir Ekonomi Üniversitesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Oğuz Esen, “Gelişmiş ülkelerde emeklilere milli gelirin yüzde 30’u kadar destek sağlanırken, bu oran Türkiye’de sadece yüzde 12 seviyesinde” diyerek, emeklilere yapılan sosyal kamu harcamalarının yetersizliğine dikkat çekti.
Kira ve Gıda Fiyatlarındaki Artış Emeklileri Zorluyor
Prof. Dr. Esen, son yıllarda gıda fiyatlarının yüzde 600-700, kira fiyatlarının ise yüzde 700 oranında arttığını ve bunun alt gelir gruplarının bütçelerinde ciddi bir yük oluşturduğunu belirtti. “Gelir dağılımı eşitsizliği nedeniyle enflasyon toplumun farklı kesimlerini farklı etkiliyor. Geliri düşük olanlar gelirlerinin büyük kısmını temel ihtiyaçlara harcamak zorunda kalıyor,” diye ekledi.
Gelir Dağılımında Eşitsizlik Artıyor
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, Türkiye’de gelir dağılımı eşitsizliği son 10 yılda arttı. Gini katsayısı 2014’te 0,397 iken, 2024 yılında 0,413’e yükseldi. İstanbul Planlama Ajansı (İPA) da gelir dağılımındaki bozulmanın en çok emeklileri etkilediğini ortaya koyan bir rapor yayımladı. Emekli aylıklarının toplam gelire oranının 15 yıl içinde yüzde 18,3’ten yüzde 15,6’ya gerilediği belirtildi.
Vergi Yapısı ve Düşük Sosyal Destek Eleştirisi
Vergi politikasının adil olmadığını ve dolaylı vergilerin alt gelir gruplarını olumsuz etkilediğini vurgulayan Esen, Türkiye’deki sosyal harcamaların gelişmiş ülkelerle kıyaslandığında dikkat çekici derecede düşük olduğunu ifade etti. “Milli gelirin yalnızca yüzde 12’si sosyal harcamalara ayrılıyor, bu oran OECD ülkelerinde yüzde 30’u buluyor,” dedi.
2025 Yılında Emekliler İçin Durum Ne Olacak?
2025 yılı hedefler doğrultusunda enflasyonun yüzde 20’nin altına indirilmesi bekleniyor. Ancak verilen maaş zamlarının geçmiş enflasyonun etkilerini telafi etmekten uzak olduğunu düşünen uzmanlar, hedeflenen düşük enflasyon başarısız olursa emeklilerin daha fazla kayıp yaşayacağını belirtiyor.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2024 sonunda yüzde 44 olarak öngörülen enflasyonun 2025’te yüzde 21 seviyelerine gerileyeceğini tahmin ediyor. Fakat geçmiş tahminlerin tutmaması, emekliler için bu beklentinin büyük soru işaretleri taşımasına neden oluyor.
